In Memoriam Prof.dr. H.A. Huysmans

In Memoriam

Prof.dr. H.A. Huysmans

Woensdag 25 augustus is op 88-jarige leeftijd professor Hans Huysmans overleden. Met hem is één van de grondleggers van de Nederlandse Thoraxchirurgie van ons heen gegaan. Hij heeft een enorm grote rol gespeeld in de professionalisering van ons vakgebied, zowel in Nederland als ver daarbuiten.

Hans Huysmans werd geboren op 8 augustus 1933 en deed in 1950 eindexamen Gymnasium B. In 1957 behaalde zijn artsexamen aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Na zijn opleiding heelkunde begon hij in 1965 als chef de clinique algemene chirurgie en thoraxchirurgie in het Antonius Ziekenhuis in Utrecht. In 1967 werd hij daar staflid en bleef dat tot zijn vertrek naar Leiden in 1979. Hij ontwikkelde zich in het Antonius tot een ervaren en zeer bekwaam thoraxchirurg. In 1973 promoveerde hij aan de Rijksuniversiteit Leiden op het proefschrift “Het Hoge Atrium Septum Defect”. Datzelfde jaar werd hij benoemd tot hoogleraar Thoraxchirurgie aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij bleef echter zijn klinisch werk voortzetten in het Antonius Ziekenhuis. In 1979 is hij naar Leiden gekomen om professor Brom op te volgen die de Thoraxchirurgie in Leiden had opgezet. Brom was een pionier in met name de kinderhartchirurgie en had Leiden daarmee wereldwijd op de kaart gezet. Tegelijkertijd ontstond in die tijd een grote behoefte aan coronair- en klepchirurgie, die vooral in de Verenigde Staten aan een enorme opmars bezig was. Huysmans heeft die opdracht opgepakt en heeft de afdeling laten groeien van ongeveer 350 operaties toen hij kwam tot meer dan 1000 open-hart operaties per jaar toen hij vertrok. In zijn eerste rede die hij op 20 juni 1980 uitsprak ter gelegenheid van zijn benoeming tot hoogleraar Thoraxchirurgie aan de Rijksuniversiteit Leiden, sprak hij over automatische gegevensbewerking, subspecialisatie en noodzakelijke groei van niet alleen de chirurgie maar ook van de anesthesie en intensive care geneeskunde. Huysmans had een vooruitziende blik. De gegevensbewerking ontwikkelde zich tot landelijke databases, de subspecialisatie is inmiddels gemeengoed en de ketengedachte is niet meer weg te denken uit ons vak.

Huysmans is tot 1998 afdelingshoofd geweest van de afdeling Thoraxchirurgie in het inmiddels ontstane LUMC. Hij heeft niet alleen de afdeling laten groeien in omvang maar ook in de breedte. Hij had oog voor de gehele Thoraxchirurgie, heeft de longchirurgie laten bloeien en is een belangrijke promotor geweest van het CAHAL, het samenwerkingsverband tussen het LUMC, toenmalige VUmc en AMC, tegenwoordig Amsterdam UMC, op het gebied van congenitale hartafwijkingen. Huysmans kon ook als geen ander anderen de ruimte geven om te bloeien en velen die met hem hebben samengewerkt hebben hiervan de vruchten mogen plukken. Ook de vele AIOS die hij heeft opgeleid kijken met trots en plezier terug op hun tijd in Leiden. Want een goede opleider was hij! Zijn kennis van zaken, ervaring en ook precies weten wanneer en waar zijn grenzen lagen maakten hem, in combinatie met zijn warme persoonlijkheid en altijd vriendelijke voorkomen, een echt voorbeeld voor velen. Hij kan gerust gezien worden als één van de pijlers van de Leidse Thoraxchirurgie.

Niet alleen in Leiden heeft Huysmans zijn sporen verdiend. Hij speelde ook een belangrijke rol in de verzelfstandiging van het specialisme Thoraxchirurgie, inmiddels Cardio-thoracale chirurgie. Hij was vele jaren voorzitter van het consilium van de Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie en heeft al die tijd de belangen van een uitstekende opleiding behartigd. Maar Huysmans zag als geen ander dat zonder brede Europese samenwerking de Thoraxchirurgie nooit groot kon worden. Hij was één van de “founding fathers” van de European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS). Hij was voorzitter in 1989-1990 en gastheer van de “Annual Scientific Meeting” in Den Haag in 1994. Het jaar daarop stond hij aan de wieg van Europese examinering van professionele kwalificaties met de (mede)oprichting van de European Board of Cardiothoracic Surgery (EBCTS). Een gemeenschappelijk (hoge) standaard van kwaliteit in Europa lag hem na aan het hart. Mede dankzij zijn inspanningen is de EACTS inmiddels de meest toonaangevende beroepsvereniging binnen de thoraxchirurgie. 

Met Hans Huysmans gaat een uniek mens verloren; wij zullen hem nooit vergeten.

Leiden, augustus 2021